Ogólnopolska Konferencja „Życie w czasach zarazy…”

         Jednym ze zjawisk w dziejach ludzkości są nawiedzające poszczególne obszary ziemi mordercze zarazy. Starożytną Attykę wraz z Atenami, zaatakowała w drugiej połowie V w. p.n.e. nieznana choroba, nazwana plagą ateńską. Starożytny Rzym w okresie panowania Marka Aureliusza dotknęła zaraza antonińska. Bizancjum za rządów Justyniana Wielkiego objęła dżuma dymieniczna. Ta sama choroba pustoszyła Europę, Afrykę Północną i Zachodnią Azję  w latach 1346-1353, pochłaniając ok. 50% ludności. Na początku XVI w. Amerykę Środkową dotknęła ospa. Po raz kolejny dżuma uderzyła w roku 1855. Epidemie i pandemie grypy dawały o sobie znać od średniowiecza do czasów współczesnych (pandemia grypy meksykańskiej w latach 2009-2010). Najboleśniej świat odczuł pandemię tzw. hiszpanki, podczas której zmarło od 3 do 5% ludności świata.      

Grozę czasów zarazy uwieczniały liczne drzeworyty i dzieła malarskie np.:  Czterej jeźdźcy Apokalipsy Albrechta Dürera, Triumf śmierci Pietera Bruegela Starszego. Etyczne, moralne i społeczne problemy towarzyszące wszelkim epidemiom uwieczniła literatura. XIV- wieczna dżuma jest tłem Dekamerona  Giovanniego Boccaccia. Samuel Pepys w swoich dziennikach pisał o epidemii, która w latach 1665-1666 ogarnęła Londyn. Ten sam temat podjął Daniel Defoe w Dzienniku czasów zarazy.         Herbert George Wells w wydanej w 1904 r. Krainie ślepców przedstawił obraz społeczności ogarniętej nieznaną chorobą. Również metaforyczną epidemię ślepoty wziął na tło swej powieści José Saramago w Mieście ślepców. Cholera jest tłem powieści Śmierć w Wenecji Thomasa Manna i Miłość w czasach zarazy Gabriela Garcíi Márqueza. Historię zagłady, której przyczyną był nieudany wojskowy eksperyment, przedstawia powieść Stephena Kinga Bastion. Dżuma Alberta Camus jest chyba najbardziej znaną powszechnie powieścią o epidemii. Motywy związane z epidemią odnajdziemy także w literaturze polskiej. Adam Mickiewicz w Konradzie Wallenrodzie umieszcza epizod związany z dżumą panującą w obleganej przez Hiszpanów Grenadzie. Panująca na Bliskim Wschodzie Dżuma była tłem dla Ojca zadżumionych Juliusza Słowackiego. Jalu Kurek napisał w 1934 r.  powieść Grypa szaleje w Naprawie.

Niezależnie od epoki i miejsca epidemia zawsze wpływała na życie społeczne, ekonomiczne i kulturalne. Stawiała wyzwania w sferze etycznej i moralnej. Skłaniała do przemyśleń o miejsce jednostki w społeczeństwie. Z jednej strony skazywała ową jednostkę na wykluczenie i tym samym na samotność, co pozostawało w jaskrawej sprzeczności z twierdzeniem Arystotelesa, iż człowiek jest istotą społeczną, z drugiej zaś, wraz z rozwojem mediów, wyzwalała społeczną empatię.

Biorąc pod uwagę powyższe konstatacje, pragnęlibyśmy zachęcić doktorantów do udziału w konferencji, której tytuł nawiązuje do powieści Márqueza. Zależy nam aby spotkanie miało charakter interdyscyplinarny. Oczekujemy na refleksje odnoszące się do przeszłości i teraźniejszości m.in. historyków, antropologów, socjologów, filozofów, literaturoznawców, politologów, ekonomistów.

Ramowy program konferencji:  „Życie w czasach zarazy…”

10.00 – Uroczyste rozpoczęcie konferencji

10.20 – referat inauguracyjny – Instytut historii

10.50 – blok wykładów psychologiczno – socjologicznych

11.20 – blok wykładów profilaktyczno – obywatelskich

11.50 – blok wykładów politologiczno – socjologicznych

12.30 - zakończenie i podsumowanie konferencji